حضور افتخارآمیز هنرمندان خوشنویس ایرانی در جشنواره دو سالانه ارسیکای ترکیه و کسب مقام های برتر، جایگاه غنای فرهنگ و هنر ایرانی را در عرصه بین المللی بالاتر و فاخرتر نمود.

مریم ظریف/سرویس هنر خبرگزاری رضوی
اکثر هنرمندانی که در جشنواره های بین المللی هنر خوشنویسی شرکت کرده اند،‌ کارنامه ای درخشان و وزین دارند. در این میان می توان از خانم ریحانه رحمتی به عنوان هنرمندی با آثار فاخر در خط کوفی و تذهیب نام برد که موفق به کسب رتبه های درخشان داخلی و خارجی شده است. او دانش آموخته دانشکده علمی و کاربردی فرهنگ و هنر در رشته هنرهای تجسمی و ایرانی است. استاد تقی زاده در هنرهای تجسمی، استاد عبادی در خط کوفی و استاد نبی زاده در هنر تذهیب در موفقیت های او بی تأثیر نبوده اند. بخشی از ثمره ی تشویق ها و حمایت ها از سوی اساتید خانم رحمتی عبارتند از:
کسب مقام دوم در خط کوفی در جشنواره جهانی ارسیکا در سال 2019
کسب مقام اول تذهیب در جشنواره بین المللی زیتون بورنو استانبول (اساتید آینده) در سال 2019
کسب مقام دوم در خط کوفی مضفور در جشنواره بین المللی سفیر جهانی در نجف اشرف در سال 2018 و کسب دکترای افتخاری از آلمان برای کسب این مقام
کسب مقام اول در خط کوفی در جشنواره بین المللی سفیر جهانی در نجف اشرف در سال 2017
کسب مقام دوم در خط کوفی در جشنواره سفیر جهانی در نجف اشرف در سال 2016
کسب مقام تقدیری در جشنواره جهانی ارسیکا در سال 2016
کسب مقام اول در بخش مثنی سازی جشنواره دو سالانه ی تذهیب های قرآنی در سال 1392
کسب مقام دوم در بخش مجموعه کامل آرایه ها جشنواره ی دو سالانه تذهیب های قرآنی در سال 1392
کسب مقام اول در بخش مثنی سازی جشنواره ی دو سالانه تذهیب های قرآنی در سال 1391
کسب مقام تقدیری در بخش تشعیر در جشنواره ی دو سالانه ی تذهیب های قرآنی در سال1391

تجربه و هنر
لوح ها و جوایز هنری ریحانه هر کدام برایش شیرینی خاصی دارد و خاطرات تلخ و شیرینی که کنار کسب هر یک برایش به یادگار مانده، از او هنرمندی صبور و فروتن آفریده او در ادامه می گوید:«اولین بار که در جشنواره شرکت کردم مقام آوردم، و هر چه بیشتر شرکت می کردم به مرور مقام های برتر کسب می کردم اما حمایتی از من نمی شد. دقیقا برعکس بود. همیشه به شرایط جشنواره بیشتر توجه داشتم تا کسب رتبه و جوایز. در وجودم تلاش بیشتر از نتیجه اهمیت دارد. وقتی استاد عبادی فراخوان جشنواره ها را در کانال مربوطه می گذارد. اول به قوانین و استانداردهای جشنواره توجه کرده و سپس برای ارائه اثری بی نقص و مطابق با فراخوان تلاش می کنم.» رحمتی تعصب خاصی بر روی تذهیب دارد و در خوشنویسی علاقه و تخصصش خط کوفی است. او می گوید:«تذهیب هنری ایرانی است. حال آن که ترکیه و برخی از کشورهای منطقه می خواهند آن را به نام خود بزنند. چند سال است که با شرکت در جشنواره ها و ارائه تذهیب ایرانی و مخصوصا تذهیب دوره تیموری، در تلاش برای دفاع از تذهیب ایرانی هستم. کما این که ترکیه ابایی ندارد که علاوه بر تذهیب،‌ سایر هنرهای ایرانی را نیز متعلق به خود بداند. به جرأت می توانم بگویم که آثار تذهیب هنرمندان ترکیه با وجود کسب رتبه در مقایسه با آثار ارائه شده توسط ایرانیان چشمگیر نبود.»

ارثیه مادری
«هنر را از خانواده مادری ام به ارث برده ام. مادرم از پدرش می گفت که معرق کار بوده و در رادیو و تلویزیون آواز هم می خوانده است. مادرم هم، در وجودش هنر تراوش می کند و خوش سلیقه است. من از کودکی به اشیاء و لوازم اطرافم احساس داشتم. برای همه چیز احترام قائل بودم چه گیاهان و جانداران و چه اشیاء بی جان مانند لوازم شخصی نو و کهنه.» ریحانه تابلوی نقاشی کشتی و موج دریا را در خانه استاد مشایخی نقاش می بیند. مشایخی از همسایه های مادربزرگش بوده که گاهی به گداری آنجا می رفتند. می گوید:«روزی که تابلو را دیدم سه یا چهار ساله بودم. به تابلو که نگاه کردم گردنم درد گرفت. خیلی بزرگ و باشکوه بود. مشایخی مرا بلند کرد و تابلو را از روبرو دیدم. از من پرسید نقاشی دوست داری؟ و گفتم بله. مشایخی به من گفت به تو یاد می دهم. همین شد که با حمایت مادربزرگ و مادرم نقاشی را از مشایخی یاد گرفتم.» پدر ریحانه بیشتر از هنر به تحصیلات در رشته های تجربی اصرار داشت اما ریحانه با حمایت مادربزرگ و مادرش به فراگیری نقاشی از استاد مشایخی پرداخت. برای او دیدار با دختران روستایی که همسایه های مادربزرگش در نیشابور بودند نوعی نشانه بود که سیاه قلم را هم در دستان آن ها ببیند و علاقه اش دو چندان شود. اما افسوس که فرصتی برایش مهیا نشد.
 
صفر تا صد
هنرمندان خوشنویسی که موفق به کسب رتبه در ارسیکا شده اند از شهرهای مختلف هستند. خانم رحمتی می گوید:« با ترجمه ی فراخوان جشنواره، توسط استاد عبادی به تمام هنرمندان از طریق کانال ایشان اطلاع رسانی می شود. من فقط در این کانال عضو هستم  و فراخوان ها را دنبال می کنم. استاد پس از جمع آوری آثار، آنها را از طریق مسافران مرزی به جشنواره ارسال می کند.» دلیل ارسال آثار از طریق مسافر را جویا می شوم و رحمتی می گوید:«اگر قرار باشد از طریق پست ارسال شود، به احتمال زیاد بعد از مهلت ارسال به جشنواره خواهد رسید. انتظار این است که هنرمندان از سوی انجمن خوشنویسان جهت شرکت و ارسال آثار حمایت شوند که نمی شوند. من مطمئنم که اگر روزی استاد عبادی این کار را انجام ندهد هیچ هنرمندی هم نمی تواند در جشنواره ها شرکت نموده و رتبه بیاورد.» رحمتی شاگرد قدرشناسی است که در بین صحبت هایش،‌ بیشتر از این که تلاش خودش را نشان دهد، حمایت های اساتیدش را در موفقیت هایش مؤثر می داند.
 
بایدهای ارسیکا
نوع کاغذ، متن و شیوه ی کتابت از اولیه های شرکت در جشنواره ارسیکا است. رحمتی در شرحی کوتاه می گوید:«برای خط کوفی باید سوره فلق و ناس را یکبار جدا و یکبار ترکیبی کتابت می کردیم. برای داوری جشنواره، آثار روی میز چیده می شوند. اگر خط کوچک یا نشانه ای روی اثر باشد، تقلب محسوب شده و بدین معناست که هنرمند قصد شناسیت دادن خودش به داوران را داشته است.» رحمتی ادامه می دهد:«ارسیکا اختتامیه ندارد. دبیر جشنواره، پروفسور خالد ارن معتقد است که هزینه تشریفات اختتامیه روی جوایز گذاشته شود و از سایر هنرمندان نیز تقدیر شود.» او جشنواره های داخلی را نسبت به جشنواره های بین المللی ضعیف و غیرقابل قیاس می داند:«دم داور را دیدن از واژه هایی است که در کشور ما زیاد گفته و شنیده می شود. شرکت کننده اگر شاگرد داور باشد، بی شک مقام می آورد. از همه دردآورتر رفتارهایی است که پس از کسب رتبه با هنرمند می شود. حسادت، شک در خلق اثر،‌ حذف نام هنرمند در لیست گزارش، دعوت نکردن به محافل تقدیر و ... از جمله مواردی است که هنرمندان هر رشته هنری در کشور ما، با آن روبرو می شوند. ما عادت کردیم که در شرایط سخت به مدارج بالا دست پیدا کنیم و این منصفانه نیست که ارزش هنر و هنرمند نادیده گرفته شود. این رفتار غیرایرانیان را جسور می کند که آنها نیز هنرمندان ایرانی و حتی هنر ایرانی را دست پایین بگیرند.»

قصه ی تذهیب
«عکس 4*3 پدربزرگ را به درخواست مادربزرگم نقاشی کشیدم. در حین کار روحم را آزاد کرده و در دل با پدربزرگم گفت و گوی هنری کردم. شب خواب پدربزرگم را دیدم که آنطرف میز نشسته است. برگه ی کوچکی را آنقدر باز کرد که تمام میز را گرفت و به من گفت تو باید تذهیب کار کنی و در این هنر مقام های بالایی می آوری و آثارت ماندگار می شود. من در رشته هنرهای تجسمی تحصیل می کردم و برایم تذهیب ناآشنا بود. از دوستانم که پرسیدم اظهار بی اطلاعی می کردند و یا این هنر در ذهنشان در حد حاشیه آگهی ترحیم بود. یک روز که برای خرید وسایل نقاشی رفته بودم در فروشگاه با دوستم از تذهیب صحبت می کردیم. خانمی که آنجا در حال خرید بود وقتی گفتگوی ما را شنید گفت: وسایلی که من می خرم برای کار تذهیب است.» ریحانه شانس می آورد و در دانشگاه با برگزاری کلاس های تذهیب، به سمت این هنر کشیده می شود. او می گوید:«اگر در هنرهای تجسمی می ماندم تا این اندازه رشد نمی کردم.»