کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

در گفتگو با خبرگزاری رضوی مطرح شد؛

«مسئولیت پذیری» آموزه بنیادین امام سجاد(ع) برای حل مشکلات اجتماع و خانواده

22 فروردين 1398 ساعت 13:43

یکی دیگر از مواردی که نشان می دهد امام سجاد(ع) در بارور ساختن محیط خانواده حساسیت قابل توجهی دارد توجه ایشان به موضوع مسئولیت پذیری است که در قالب توجه دقیق به رفع نیازهای خانواده واحسان به آنها معنا می گیرد.


حجت الاسلام احمد غلامعلی عضو هیات علمی دانشکده علوم حدیث و استاد حوزه در گفتگو با خبرنگار سرویس دین و زندگی خبرگزاری رضوی گفت: موضوع مسئولیت پذیری از مهمترین نیازهای امروز جوامع بشری به شمار می رود، مسئولیت پذیری را به معنایی که در کتاب لغت آمده نمی توان تشریح کرد از این رو برای فهم مسئولیت پذیری یا مسئولیت گریزی توجه به صفاتی چون منظم بودن، قابل اعتماد بودن، سختکوش، وقت شناس، دقیق و پر استقامت بودن بسیار الزامی است. هر چه قدر و بروز و ظهور صفات یاد شده در فردی کمتر باشد می توان آن را ناشی از بی مسئولیتی وی نسبت به خانواده یا اجتماع قلمداد نمود.

قطعا مسئولیت پذیری از عوامل مهم رسیدن به اهداف انسان ها در زندگی به شمار می رود که امام سجاد علیه السلام در راستای احیای مکتب اهل بیت علیهم السلام و گسترش سازمان یافته جریان حق مسئولیت پذیری را به صورت مطلوبی از خود به نمایش گذاشته اند.

تلاش برای رسیدن به اهداف، مصداق مسئولیت پذیری است
وی در این باره افزود: امام سجاد جمله بسیار لطیفی دارند ایشان می فرمایند: وظیفه من تلاش و کوشش است اما رسیدن به هدف با خداست این نکته بسیار مهم است که برای رسیدن به موفقیت تنها به دعا نمودن بسنده نکنیم؛ وظیفه ما تلاش برای رسیدن به اهداف است. مسئولیت پذیری در حوزه خانواده بر این اساس از منظر امام زین العابدین بسیار حائز اهمیت است با توجه به اینکه پدر خانواده وظایفی چون سرپرستی؛ تربیت و تامین نیازهای مادی و معنوی و برقراری رابطه نیکو با همسر و فرزندان را برعهده دارد انجام مطلوب هر یک از موارد یاد شده از نظر امام سجاد علیه السلام به معنای مسئولیت پذیر بودن پدر است.

مسئولیت پذیر کردن  کودکان شیوه امام سجاد در تربیت کودکان بود
این کارشناس دینی با اشاره ای به بخشی از تربیت غیر مستقیم امام اظهار داشت: امام سجاد نه تنها به عنوان پدر بلکه در قالب پدر بزرگ نیز توجه خاصی به تربیت و ایجاد حس مسئولیت در نوادگان خود داشت؛ ایشان برای اجرای برنامه های تربیتی هیچ گاه به صورت مستقیم به نوادگان خود امر نمی کرد بلکه با سفارش به فرزندان خود به عنوان پدران نوادگان، آنها را به انجام امور مرتبط با مسائل دینی و اخلاقی رهنمون می نمودند. بطور مثال در باب نماز خواندن کودکان از پدران می خواستند که فرزندان را به ادای نماز فرا بخوانند. امام سجاد علیه السلام در خانواده خود به عنوان پدر بزرگ و ناظر از فرزند خود می خواهد که آغاز نماز خواندن را از این سن به فرزندان بیاموزد. مثلا یکی از سفارش های امام سجاد علیه السلام در خصوص نماز به کودکان آن بود که نماز عشاء را میتوانند با نماز مغرب و غیر از وقت فضیلت آن بخوانند مبادا به دلیل خوابیدن شبانگاه از خواندن نماز عشاء محروم شوند.

امر ونهی در انجام فرایض شیوه امام سجاد نبود
حجت الاسلام احمد غلامعلی گفت: گاهی اوقات امام سجاد علیه السلام درباره سن نوادگان از فرزندان خود سوال می کند و متناسب با آن به خانواده مسائلی را عنوان می نمودند که صلاح و فلاح خانواده وابسته به آن بود.
امام سجاد علیه السلام به عنوان سرپرست خانواده در برابر دینی کردن محیط خانواده خود را مسئول می داند. نکته لطیف تری که در اینجا هست برخوردهای امام سجاد در تفکیک بین واجبات و مستحبات است. امام به گونه ای رفتار می کند که شیرینی به جای آوردن مستحبات نیز در کام خانواده حس شود. برای ادای نافله شب که در نیمه های شب و در آستانه سحر برگزار می شود امام سجاد خود بر می خواستند و از هیچ کس برای وضو گرفتن کمک نمی گرفتند اما خطاب به فرزندان خود می فرمودند: نماز شب بر شما واجب نیست اما من دوست دارم اگر کسی به کار نیک عادت کرد انجام آن کار نیک در وی همیشگی باشد. امام زین العابدین علیه السلام با چنین  ادبیاتی فرزندان را به کار خوب فرا می خواندند تا احساس اشتیاقی را نسبت به ادای فرایض دینی اعم از واجبات یا غیر واجبات افزایش دهند. قطعا سفارش های امام سجاد در انجام  مستحباب دینی توام با با امر و نهی نیست و این راهبرد منجر به انگیزش بیشتری در فرزندان و خانواده می شود.

لطافت در آموزش های امام پر رنگ بود
این کارشناس مسائل دینی در این باره افزود: امام سجاد علیه السلام همواره به کودکان خانواده به عنوان پدر و پدربزرگی دلسوز در قالب های آموزشی یاد می دادند که جمله " آمنت بالله و کفرت بالطاغوت را همواره تکرار کنند تا با آموزشی به این لطیفی توامان درس خداشناسی و دشمن شناسی را به کودکان آموزش دهند.

رسیدگی به خانواده برابر عبادت خدای یکتاست
این استاد حوزه بیان داشت: یکی دیگر از مواردی که نشان می دهد امام سجاد در بارور ساختن محیط خانواده حساسیت قابل توجهی دارد توجه ایشان به موضوع مسئولیت پذیری است که در قالب توجه دقیق به رفع نیازهای خانواده و احسان به آنها معنا می گیرد. ایشان مسئولیت پذیری را تنها در قالب نگاه عبادی و دینی نمی داند بلکه خود به تامین نیازهای خانواده می پردازد حتی خرید زیورآلات برای زن و فرزندان را از وظایف و مسئولیت های مردان عنوان می کند که رسیدگی به امور خانواده برای انسان برابر با عبادت خداوند متعال است.

تامین خانواده سیره امام سجاد(ع) و نمونه ای از مسئولیت پذیری بود
حجت الاسلام احمد غلامعلی گفت: امام سجاد حضور در بازار و خرید و تامین نیازهای خانواده را از آزاد کردن برده بیشتر دوست داشته اند با اینکه امام سجاد علیه السلام برده های بسیاری را آزاد کرده اند و این موضوع در سیره ایشان برجسته است اما بر مسئولیت پذیری مردان و کمک به خانواده بسیار تاکید داشته اند که مردان نباید تنها به  عبادت و کارهای اجتماعی بپردازند و از توجه به خانواده و تامین نیازهای آنها غافل شوند.

کسب رزق حلال صدقه گرفتن از خداست
وی در پایان خاطر نشان کرد: جالب آن است که مسئولیت پذیری امام سجاد علیه السلام برخواسته از شناخت ژرف ایشان به خداوند و جهان آفرینش است چرا که امام رفتن در پی کسب روزی حلال را مانند صدقه گرفتن از خداوند عنوان کرده اند به این معنا که اگر مرد خانواده برای تامین رزق حلال خانواده تلاش کند گویی که از خداوند صدقه گرفته است. در روایات دینی آمده که امام سجاد علیه السلام هر روز صبح به دنبال کار می رفتند و بر این باور بودند که برای گرفتن صدقه از خداوند خارج می شوند. وقت شناسی و دقت و نظم امام در کارهای روزانه همگی بیانگر توجه ایشان به موضوع مهم مسئولیت پذیری در خانواده و در اجتماع است که باید الگویی برای مسلمانان و شیعیان باشد.


کد مطلب: 40966

آدرس مطلب :
https://www.razavi.news/fa/interview/40966/مسئولیت-پذیری-آموزه-بنیادین-امام-سجاد-ع-حل-مشکلات-اجتماع-خانواده

رضوی
  https://www.razavi.news