ارتقای جوایز جشنواره ملی نگارگری رضوی/ ملاک اصلی داوری جشنواره داشتن «خلاقیت» و «اصیل بودن» در ارائه آثار هنری است
فاطمه بیرجندی، سرویس هنر خبرگزاری رضوی/ نگارگری ایرانی به عنوان هنری برگرفته از مفاهیمی چون تعالی روح و رسیدن به عالم معنا و جاودانگی با نگرش حقیقت‌گرا و هنر قدسی در سراسر دنیا شناخته شده است. نگارگری روش‌ها و سبک‌های گوناگون نقاشی ایرانی را شامل می‌شود؛ چه آن‌ها که در کتاب و نسخه‌های خطی صورت گرفته شامل: تذهیب، تشعیر، حاشیه‌سازی، جدول‌کشی، گل و مرغ و چه آن‌ها که بر دیوار بناها و بوم‌های دیگر انجام شده است. تاریخچه نگارگری دینی نیز به تصویرسازی قصص قرآنی و کتب مقدس آسمانی در اواخر سده 7 تا 12 هجری زمانی که مغولان به ایران حمله کردند، باز می‌گردد. البته از همان دوران تصاویر زیادی از قصص انبیاء، آیات قرآنی، سوره‌ها، حاشیه، جلد، میان سطرها در نسخ‌های معراج‌نامه، جوامع‌التواریخ، مقامات حریری و کتب بسیاری چاپ و حتی به‌صورت رقعه دیده شده است.
از جمله جشنواره‌های نگارگری که در کشور به‌صورت سالانه برگزار می‌شود، جشنواره ملی نگارگری رضوی است که هم‌زمان با جشن‌های دهه کرامت به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز و با مشارکت بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) در جهت ایجاد بستری مناسب برای رشد و حمایت از هنرهای ملی و سنتی کشور و تشویق هنرمندان جوان و مستعد نگارگر و به‌خصوص حمایت از خلق آثار هنری به‌منظور ارتقا معنویت در سطح جامعه، تیرماه سال جاری برگزاری می‌شود.
دبیر تخصصی این جشنواره امیر طهماسبی، متولد 1351 است که فعالیت هنری خود را در زمینه نگارگری و نقاشی ایرانی از سال 1365 آغاز کرد. وی در سال 1381 در رشته نقاشی ایرانی موفق به کسب مدرک فوق‌لیسانس شد. از موفقیت‌های وی می‌توان به برگزاری نمایشگاه‌های نقاشی در 10 کشور دنیا، کسب رتبه اول نقاشی ایرانی در جشنواره بین‌المللی فجر، تدریس در دانشگاه‌های هنر، شاهد و سوره و انتشارِ 20 کتاب نفیس از آثار نگارگری و نقاشی در این سال‌ها اشاره کرد.
در ادامه گفتگو با این هنرمند برجسته ملی و دبیر تخصصی جشنواره ملی نگارگری رضوی را بخوانید:
ابتدا در خصوص تفاوت این دوره از جشنواره ملی نگارگری رضوی با سال‌های گذشته توضیح بفرمایید.
این جشنواره در دوره‌های گذشته در استان اصفهان برگزار شده بود و امسال در استان البرز برگزار خواهد شد با توجه به انتقادهایی که در دوره های قبل به انتخاب داوران و نفرات برگزیده جشنواره از سوی جامعه مخاطب و هنرمندان شده بود، در این دوره سعی شده در بخش داوری و رقابتی جشنواره تغییراتی ایجاد شود. در همین راستا از اساتید و هنرمندان با گرایش‌ها و شیوه‌های کاری مختلف در زمینه نگارگری و نقاشی ایرانی دعوت شده است که حتی از لحاظ جغرافیایی نیز از استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور هستند. هیئت داوران این دوره از جشنواره به ترتیب علی‌اصغر تجویدی، محمد طریقتی، رحیم چرخی، بهمن شریفی و لیلا عباسی می‌باشند.
همچنین در بخش جوایز سعی شده است مبالغ هدایا افزایش چشمگیری داشته باشد به همین منظور جوایزی که برای نفرات اول تا سوم بخش نگارگری تعیین‌شده به ترتیب هفت میلیون تومان، پنج میلیون تومان و چهار میلیون تومان است . جوایزی که برای بخش تذهیب و گل و مرغ در نظر گرفته‌شده به ترتیب نفر اول در هر گرایش پنج میلیون تومان، نفر دوم چهار میلیون تومان و نفر سوم سه میلیون تومان می‌باشد. بنا به نظر هیئت داوران به پنج اثر قابل تقدیر نیز به هر اثر مبلغ 2 میلیون تومان به همراه لوح تقدیر اهدا خواهد شد. اگر آثار دریافتی از کیفیت خوبی برخوردار باشد، تصاویر منتخب آثار به‌صورت کتاب نفیسی به چاپ خواهد رسید تا الگویی برای هنرمندان جوان باشد. تلاش می کنیم جشنواره ای منسجم و در خور و شایسته هنرمندان داشته باشیم تا در حوزه نقاشی ایرانی شاهد اتفاقات خوبی باشیم.
چه بخش‌هایی در این دوره از جشنواره در نظر گرفته‌شده است؟
در این دوره از جشنواره ملی نگارگری رضوی سه گرایش نگارگری (مینیاتور) با موضوعات مذهبی، زندگی و سیره امام رضا(ع)، گل و مرغ ایرانی و تذهیب که با موضوع آرایه‌های قرآنی است، تعیین‌شده که هنرمندان می‌توانند در هر یک از این بخش‌ها آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.
چه معیارها و ملاک‌هایی برای داوری آثار در نظر گرفته‌شده است؟
آثار جشنواره ملی نگارگری رضوی، در حوزه هنرهای سنتی ایران محسوب می‌شوند، لذا آثار بر اساس معیارهای «اصیل هنر نگارگری و تذهیب» بررسی خواهند شد و در هر رشته‌ای که آثار ارائه شود باید مبانی فکری نقاشی ایرانی را رعایت کرده باشند و این مفاهیم در اثر هنری مشاهده شود.
نکته بسیار مهم دیگر در داوری آثار «خلاقیت» است، هنرمندان باید در کنار رعایت مبانی فکری و اصیل هر رشته، جهت پرهیز از ارائه اثر تکراری، در طراحی و اجرای اثر خود خلاقیت و نوآوری داشته باشند. این نکته در بخش تذهیب به لحاظ رعایت فرم، رنگ و اجرای زیبا و متناسب بسیار حائز اهمیت است و در بخش نگارگری نیز با توجه به اینکه موضوعات متعددی مطرح شده است هنرمندان باید بتوانند به خوبی مفهوم و پیام موضوع موردنظر را در اثر خود به نمایش گذارند.
چه اقداماتی برای اطلاع‌رسانی جشنواره ملی نگارگری رضوی تاکنون صورت گرفته است؟
فراخوان جشنواره از اواخر اسفندماه سال گذشته از طریق سایت جشنواره ملی نگارگری رضوی اطلاع رسانی شده است، همچنین از طریق جراید و ارسال پیامک به شماره تلفن‌های هنرمندان نگارگر که در مرکز توسعه هنرهای تجسمی ثبت‌شده است نیز اطلاع‌رسانی در حال انجام است.
درباره برنامه زمانی جشنواره ملی نگارگری رضوی نیز توضیحاتی ارائه نمایید.
ثبت‌نام از طریق سایت شمس توس از 15 اسفندماه گذشته آغاز شد هنرمندان می‌توانند تا 20 خردادماه جاری از آثار خود تصاویری را تهیه و به سایت جشنواره ارسال کنند. اعلام اسامی آثار راه‌یافته به مرحله اول جشنواره 25 خردادماه جاری خواهد بود هنرمندانی که در این مرحله اثرشان پذیرفته شود باید تا 10 تیرماه جاری اصل آثار خود را به همراه قاب به دبیرخانه جشنواره تحویل نمایند و درنهایت 14 تیرماه جاری اسامی منتخبین و آثار راه‌یافته به نمایشگاه اعلام خواهند شد.
لطفاً به‌صورت مختصر در ارتباط با سابقه استان البرز در برگزاری جشنواره‌های هنری توضیح بفرمایید.
سال گذشته استان البرز در بخش هنرهای تجسمی و نقاشی میزبان جشنواره بوده که تجربه اول این استان در این حوزه بوده است، همچنین میزبان جشنواره خوشنویسی رضوی در سال گذشته بود که از اساتید و پیشکسوتان این عرصه به ویژه استاد امیرخانی در امور تخصصی جشنواره استفاده کرده بودند.
همچنین استان البرز به خاطر تنوع گروه های هنری و سبک و شیوه های مختلف در زمینه نقاشی ایرانی و نگارگری دارای ظرفیت‌های بالقوه بسیاری است و با توجه به نزدیک بودن به تهران از جهت دسترسی افراد نیز دارای موقعیت جغرافیایی خوبی است امیدواریم بتوانیم امسال در بخش نقاشی ایرانی فضای خوب و تأثیرگذاری را فراهم کنیم.
از جمله جشنواره‌های نگارگری که در کشور به‌صورت سالانه برگزار می‌شود، جشنواره ملی نگارگری رضوی است که هم‌زمان با جشن‌های دهه کرامت به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز و با مشارکت بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) در جهت ایجاد بستری مناسب برای رشد و حمایت از هنرهای ملی و سنتی کشور و تشویق هنرمندان جوان و مستعد نگارگر و به‌خصوص حمایت از خلق آثار هنری به‌منظور ارتقا معنویت در سطح جامعه، تیرماه سال جاری برگزاری می‌شود.
دبیر تخصصی این جشنواره امیر طهماسبی، متولد 1351 است که فعالیت هنری خود را در زمینه نگارگری و نقاشی ایرانی از سال 1365 آغاز کرد. وی در سال 1381 در رشته نقاشی ایرانی موفق به کسب مدرک فوق‌لیسانس شد. از موفقیت‌های وی می‌توان به برگزاری نمایشگاه‌های نقاشی در 10 کشور دنیا، کسب رتبه اول نقاشی ایرانی در جشنواره بین‌المللی فجر، تدریس در دانشگاه‌های هنر، شاهد و سوره و انتشارِ 20 کتاب نفیس از آثار نگارگری و نقاشی در این سال‌ها اشاره کرد.
در ادامه گفتگو با این هنرمند برجسته ملی و دبیر تخصصی جشنواره ملی نگارگری رضوی را بخوانید:
ابتدا در خصوص تفاوت این دوره از جشنواره ملی نگارگری رضوی با سال‌های گذشته توضیح بفرمایید.
این جشنواره در دوره‌های گذشته در استان اصفهان برگزار شده بود و امسال در استان البرز برگزار خواهد شد با توجه به انتقادهایی که در دوره های قبل به انتخاب داوران و نفرات برگزیده جشنواره از سوی جامعه مخاطب و هنرمندان شده بود، در این دوره سعی شده در بخش داوری و رقابتی جشنواره تغییراتی ایجاد شود. در همین راستا از اساتید و هنرمندان با گرایش‌ها و شیوه‌های کاری مختلف در زمینه نگارگری و نقاشی ایرانی دعوت شده است که حتی از لحاظ جغرافیایی نیز از استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور هستند. هیئت داوران این دوره از جشنواره به ترتیب علی‌اصغر تجویدی، محمد طریقتی، رحیم چرخی، بهمن شریفی و لیلا عباسی می‌باشند.
همچنین در بخش جوایز سعی شده است مبالغ هدایا افزایش چشمگیری داشته باشد به همین منظور جوایزی که برای نفرات اول تا سوم بخش نگارگری تعیین‌شده به ترتیب هفت میلیون تومان، پنج میلیون تومان و چهار میلیون تومان است . جوایزی که برای بخش تذهیب و گل و مرغ در نظر گرفته‌شده به ترتیب نفر اول در هر گرایش پنج میلیون تومان، نفر دوم چهار میلیون تومان و نفر سوم سه میلیون تومان می‌باشد. بنا به نظر هیئت داوران به پنج اثر قابل تقدیر نیز به هر اثر مبلغ 2 میلیون تومان به همراه لوح تقدیر اهدا خواهد شد. اگر آثار دریافتی از کیفیت خوبی برخوردار باشد، تصاویر منتخب آثار به‌صورت کتاب نفیسی به چاپ خواهد رسید تا الگویی برای هنرمندان جوان باشد. تلاش می کنیم جشنواره ای منسجم و در خور و شایسته هنرمندان داشته باشیم تا در حوزه نقاشی ایرانی شاهد اتفاقات خوبی باشیم.
چه بخش‌هایی در این دوره از جشنواره در نظر گرفته‌شده است؟
در این دوره از جشنواره ملی نگارگری رضوی سه گرایش نگارگری (مینیاتور) با موضوعات مذهبی، زندگی و سیره امام رضا(ع)، گل و مرغ ایرانی و تذهیب که با موضوع آرایه‌های قرآنی است، تعیین‌شده که هنرمندان می‌توانند در هر یک از این بخش‌ها آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.
چه معیارها و ملاک‌هایی برای داوری آثار در نظر گرفته‌شده است؟
آثار جشنواره ملی نگارگری رضوی، در حوزه هنرهای سنتی ایران محسوب می‌شوند، لذا آثار بر اساس معیارهای «اصیل هنر نگارگری و تذهیب» بررسی خواهند شد و در هر رشته‌ای که آثار ارائه شود باید مبانی فکری نقاشی ایرانی را رعایت کرده باشند و این مفاهیم در اثر هنری مشاهده شود.
نکته بسیار مهم دیگر در داوری آثار «خلاقیت» است، هنرمندان باید در کنار رعایت مبانی فکری و اصیل هر رشته، جهت پرهیز از ارائه اثر تکراری، در طراحی و اجرای اثر خود خلاقیت و نوآوری داشته باشند. این نکته در بخش تذهیب به لحاظ رعایت فرم، رنگ و اجرای زیبا و متناسب بسیار حائز اهمیت است و در بخش نگارگری نیز با توجه به اینکه موضوعات متعددی مطرح شده است هنرمندان باید بتوانند به خوبی مفهوم و پیام موضوع موردنظر را در اثر خود به نمایش گذارند.
چه اقداماتی برای اطلاع‌رسانی جشنواره ملی نگارگری رضوی تاکنون صورت گرفته است؟
فراخوان جشنواره از اواخر اسفندماه سال گذشته از طریق سایت جشنواره ملی نگارگری رضوی اطلاع رسانی شده است، همچنین از طریق جراید و ارسال پیامک به شماره تلفن‌های هنرمندان نگارگر که در مرکز توسعه هنرهای تجسمی ثبت‌شده است نیز اطلاع‌رسانی در حال انجام است.
درباره برنامه زمانی جشنواره ملی نگارگری رضوی نیز توضیحاتی ارائه نمایید.
ثبت‌نام از طریق سایت شمس توس از 15 اسفندماه گذشته آغاز شد هنرمندان می‌توانند تا 20 خردادماه جاری از آثار خود تصاویری را تهیه و به سایت جشنواره ارسال کنند. اعلام اسامی آثار راه‌یافته به مرحله اول جشنواره 25 خردادماه جاری خواهد بود هنرمندانی که در این مرحله اثرشان پذیرفته شود باید تا 10 تیرماه جاری اصل آثار خود را به همراه قاب به دبیرخانه جشنواره تحویل نمایند و درنهایت 14 تیرماه جاری اسامی منتخبین و آثار راه‌یافته به نمایشگاه اعلام خواهند شد.
لطفاً به‌صورت مختصر در ارتباط با سابقه استان البرز در برگزاری جشنواره‌های هنری توضیح بفرمایید.
سال گذشته استان البرز در بخش هنرهای تجسمی و نقاشی میزبان جشنواره بوده که تجربه اول این استان در این حوزه بوده است، همچنین میزبان جشنواره خوشنویسی رضوی در سال گذشته بود که از اساتید و پیشکسوتان این عرصه به ویژه استاد امیرخانی در امور تخصصی جشنواره استفاده کرده بودند.
همچنین استان البرز به خاطر تنوع گروه های هنری و سبک و شیوه های مختلف در زمینه نقاشی ایرانی و نگارگری دارای ظرفیت‌های بالقوه بسیاری است و با توجه به نزدیک بودن به تهران از جهت دسترسی افراد نیز دارای موقعیت جغرافیایی خوبی است امیدواریم بتوانیم امسال در بخش نقاشی ایرانی فضای خوب و تأثیرگذاری را فراهم کنیم.
