تاریخپژوه و استاد حوزه علمیه قم:
تمام وقایع شهادت دختر پیامبر، در مقاتل شیعه و سنی نقل شده است/ دفن حضرت زهرا در بقیع، غیرممکن است
سرویس معرفت/ سوم جمادیالثانی، روز شهادت صدیقهی طاهره، زهرای مرضیه، حضرت فاطمه سلاماللهعلیها است. عقیدهی طایفهی حقهی امامیه بر آن است که حضرت زهرا سلاماللهعلیها در حالی به شهادت رسیدند که از خلفای صدر اسلام، ناراضی بودند و از آنها تبری میجستند. در این خصوص، شبهات زیادی از جانب مخالفین مطرحشده تا جایی که برخی اصل شهادت حضرت زهرا را منکر شده و آن را افسانه مینامند. در این خصوص با حجتالاسلاموالمسلمین ناصرالدین انصاری قمی، استاد حوزه علمیه قم و تاریخپژوه، به گفتگو نشستیم. او معتقد است شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها از مسلمات تاریخ است و افسانه انگاشتن آن، توهمی بیش نیست.
چرا برخی شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها را افسانه میدانند؟
شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها، آبروی دستگاه خلافت را برد و سرمنشأ بسیاری از فجایع تاریخ اسلام گشت. دستگاه سقیفه و اعوان و یاران و انصار خلیفه با شهادت تنها دردانهی پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله، نامسلمانی خود و عدم پایبندی خود به دستورات اسلام و قرآن را نشان دادند و لذا پیروان آنها در طول تاریخ، سعی در انکار این فاجعه و واقعهی عظیم دارند چون این واقعه، نشاندهندهی عدم پایبندی دستگاه خلافت و خلفای ثلاثهی اول و بسیاری از مسلمانان صدر اسلام به آموزهها و دستورات اسلام است. لذا پیروان دستگاه خلافت و پیروان خلفا، سعی در اخفا و تکذیب این واقعه در طول تاریخ داشتهاند.
آیا تمام وقایع معروف در شهادت حضرت از قبیل شکستن پهلو و سوزانده شدن درب منزل، در کتب معتبر نقلشده است؟
تمام این وقایع، جزءبهجزءش در مصادر شیعه آمده است و در مصادر اهل سنت نیز بسیاری از این وقایع ثبت و ضبط گردیده است و شیعه با استناد به مصادر و منابع متقن و محکم، تمام جزئیات آن را روایت مینماید. مرحوم محدث قمی کتابی به نام بیت الاحزان دارد که با استناد به منابع اهل سنت این وقایع را ذکر نموده است؛ بنابراین در این واقعه، چیزی افزوده نشده و بلکه اندکی از بسیار گفتهشده است. بسیاری از علما هستند که کتابهایی در این واقعه نوشتهاند و همهی آنها به کتب اهل سنت، استناد کردهاند، مانند کتاب الهجوم علی بیت فاطمه تألیف جناب عبدالزهرا عبدالمهدی، کتاب مأساة الزهراء، تألیف سید جعفر مرتضی عاملی و کتاب الهجوم علی دار الصدیقة، تألیف استاد جعفر سبحانی و همینطور کتابهای دیگر.
آیا این گزاره که قبر حضرت، همان قبر فاطمه بنت اسد در قبرستان بقیع است، به لحاظ تاریخی صحیح است؟
این مطلب، از اباطیل و دروغها و اکاذیب تاریخ است. چون حضرت زهرا سلاماللهعلیها، شبانه و مخفیانه به خاک سپرده شد و بین خانهی حضرت تا بقیع فاصلهی زیادی بوده کما اینکه الآن هم مشاهده میشود و این با مخفی بودن امر تشییع و تدفین منافات دارد. در روایات داریم که امیر المومنین علیهالسلام برای زهرا سلاماللهعلیها، قبرهای متعددی کندند. یکی در خانهی خود حضرت و یکی میان منبر و محراب رسول خدا صلیالله علیه و آله و چند قبر هم در بقیع کندند؛ اما مسلم قبر حضرت در بقیع نمیتواند باشد و این مطبی باملاحظه اسناد تاریخی روشن میشود. چون بنا بر اخفا و پنهانی بودن امر تشییع بوده که با این مسافت طولانی سازگار نمیباشد.
آیا میتوان گفت تعصبات مذهبی شیعیان، مانع از بررسی تاریخی دقیق توسط ایشان در رابطه با وقایعی همچون شهادت حضرت زهرا علیها السلام شده است؟
شیعه از روز نخست، اهل برهان و استدلال و دلیل بوده است و هیچگاه تعصبات مذهبی چشم آنها را بر روی وقایع تاریخی نپوشانده است و لذا این مسئله در طول تاریخ، موردبررسی و تحقیق قرارگرفته است و تعصبات مذهبی ربطی به این مسئله ندارد. چون خود علمای اهل سنت همچون ابنقتیبه در «الامامةوالسیاسة» و مسعودی در مروجالذهب و ابنعبدربه در عقدالفرید، این مطلب را در کتابهای خود گزارش کردهاند و لذا این قول، کلامی نیست که فقط شیعه بگوید؛ بلکه شیعه و سنی بر این مطلب اتفاق دارند و این مطلب در طول تاریخ مورد مداقه و بررسی قرارگرفته است و ربطی به تعصب مذهبی ندارد. بسیاری از علما و نویسندگان غیر مذهب شیعه، این مطلب را در کتابهای خود آوردهاند.
در پایان اگر نکتهای هست استفاده می کنیم؟
شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیه آبروی نداشتهی دستگاه خلافت را برد. فاطمه زهرا با این وصیت بسیار باسیاست و فراست و کیاست خود توانست، کارها و فجایع دستگاه خلافت را الی یوم القیامه اعلام کند و بر همگان تا روز قیامت ظاهر سازد. اینکه حضرت، به آنها اجازهی عیادت از مریض را نداد و سپس به آنها اجازهی حضور در تشییع و تدفین شبانه را نداد و همینطور، حضرت وصیت کردند که نیمهشب، تشییع و تدفین شوند، نشان داد که اصولاً فاطمهی زهرا، مردم مدینه و پیروان خلیفه را خارج از دایرهی اسلام قلمداد نمود. آنهایی که حق علی بن ابیطالب را غصب نمودند و فاطمه را پایمال نمودند در حقیقت حق پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله را پایمال نمودند. امیرالمومنین علیهالسلام در نهجالبلاغه خطبهای دارد که در آن میفرماید: «ستنبئک ابنتک بتظافر امتک علی هضمها» یعنی تمام امت، چه با سکوتشان و چه با افعالشان بر نابودی فاطمه اجتماع کردند. اگر در این کلمات دقت شود، معلوم میشود که تمام کسانی که چه با سکوتشان و چه با حضورشان در دستگاه خلافت و دستگاه سقیفه، در حقیقت میخواستند فاطمهی زهرا را از میان بردارند و این نشانه دهندهی کفر آنهاست و لذا در روایت داریم که: «ارتد الناس بعد النبی الا ثلاثه»؛ یعنی بعد از پیغمبر گرامی اسلام، صلیالله علیه و آله، همه از آموزههای اصیل اسلامی، مرتد شدند. انشاءلله خداوند امام زمان علیهالسلام را برساند تا داد ظلم بر فاطمه سلاماللهعلیها را از غاصبین و راضیان به فعل آنها بگیرد.
چرا برخی شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها را افسانه میدانند؟
شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیها، آبروی دستگاه خلافت را برد و سرمنشأ بسیاری از فجایع تاریخ اسلام گشت. دستگاه سقیفه و اعوان و یاران و انصار خلیفه با شهادت تنها دردانهی پیغمبر اکرم صلیالله علیه و آله، نامسلمانی خود و عدم پایبندی خود به دستورات اسلام و قرآن را نشان دادند و لذا پیروان آنها در طول تاریخ، سعی در انکار این فاجعه و واقعهی عظیم دارند چون این واقعه، نشاندهندهی عدم پایبندی دستگاه خلافت و خلفای ثلاثهی اول و بسیاری از مسلمانان صدر اسلام به آموزهها و دستورات اسلام است. لذا پیروان دستگاه خلافت و پیروان خلفا، سعی در اخفا و تکذیب
آیا تمام وقایع معروف در شهادت حضرت از قبیل شکستن پهلو و سوزانده شدن درب منزل، در کتب معتبر نقلشده است؟
تمام این وقایع، جزءبهجزءش در مصادر شیعه آمده است و در مصادر اهل سنت نیز بسیاری از این وقایع ثبت و ضبط گردیده است و شیعه با استناد به مصادر و منابع متقن و محکم، تمام جزئیات آن را روایت مینماید. مرحوم محدث قمی کتابی به نام بیت الاحزان دارد که با استناد به منابع اهل سنت این وقایع را ذکر نموده است؛ بنابراین در این واقعه، چیزی افزوده نشده و بلکه اندکی از بسیار گفتهشده است. بسیاری از علما هستند که کتابهایی در این واقعه نوشتهاند و همهی آنها به کتب اهل سنت، استناد کردهاند، مانند کتاب الهجوم علی بیت فاطمه تألیف جناب عبدالزهرا عبدالمهدی، کتاب مأساة الزهراء، تألیف سید جعفر مرتضی عاملی و کتاب الهجوم علی دار الصدیقة، تألیف استاد جعفر سبحانی و همینطور کتابهای دیگر.
آیا این گزاره که قبر حضرت، همان قبر فاطمه بنت اسد در قبرستان بقیع است، به لحاظ تاریخی صحیح است؟
این مطلب، از اباطیل و دروغها و اکاذیب تاریخ است. چون حضرت زهرا سلاماللهعلیها، شبانه و مخفیانه به خاک سپرده شد و بین خانهی حضرت تا بقیع فاصلهی زیادی بوده کما اینکه الآن هم مشاهده میشود و این با مخفی بودن امر تشییع و تدفین منافات دارد. در روایات داریم که امیر المومنین علیهالسلام برای زهرا سلاماللهعلیها،
آیا میتوان گفت تعصبات مذهبی شیعیان، مانع از بررسی تاریخی دقیق توسط ایشان در رابطه با وقایعی همچون شهادت حضرت زهرا علیها السلام شده است؟
شیعه از روز نخست، اهل برهان و استدلال و دلیل بوده است و هیچگاه تعصبات مذهبی چشم آنها را بر روی وقایع تاریخی نپوشانده است و لذا این مسئله در طول تاریخ، موردبررسی و تحقیق قرارگرفته است و تعصبات مذهبی ربطی به این مسئله ندارد. چون خود علمای اهل سنت همچون ابنقتیبه در «الامامةوالسیاسة» و مسعودی در مروجالذهب و ابنعبدربه در عقدالفرید، این مطلب را در کتابهای خود گزارش کردهاند و لذا این قول، کلامی نیست که فقط شیعه بگوید؛ بلکه شیعه و سنی بر این مطلب اتفاق دارند و این مطلب در طول تاریخ مورد مداقه و بررسی قرارگرفته است و ربطی به تعصب مذهبی ندارد. بسیاری از علما و نویسندگان غیر مذهب شیعه، این مطلب را در کتابهای خود آوردهاند.
در پایان اگر نکتهای هست استفاده می کنیم؟
شهادت حضرت زهرا سلاماللهعلیه آبروی نداشتهی دستگاه خلافت را برد. فاطمه زهرا با این وصیت بسیار باسیاست