طیبه سادات ثابت شاعر آئینی در گفت و گو با خبرگزاری رضوی:
شعر آئینی باید در مواجهه با رویدادهای ارزشی انسانی و فطری بشر، دارای موضع باشد
طیبه سادات ثابت یکی از شاعران آئینی کشور که اخیراً اشعار او در شبکههای اجتماعی نیز فراگیر شده است، در گفت و گو با خبرگزاری رضوی از شعر آیینی می گوید.
مهمترین دلیل گرایش شما به شعر و شاعر شدن چیست؟
وقتهایی وجود دارد که شعر خودش میآید و شاعر را برمیگزیند. مثلچی؟ مثل دردها و حرمانها، داغها و آرمانها که در جریان زندگی برای آنانی که روحیهای حساس و اندیشهای کاشف دارند، رخ مینماید. یکی میشود، همانند فردوسی و مولوی و خیام و ناصرخسرو و...که در زمانه خود جریان آفرینی فکری و اندیشهای میکنند و در شعر و نگاهشان در تاریخ ماندگار میشود و راهشان هم با شاعرانی در معاصر ادامه دارد. عدهای هم از آن دست شاعران نظم سرا میشوند که نه از شعر و نه از نامشان ردی نمانده و نمی ماند.
از چه زمانی شعر گفتن را بهصورت جدی شروع کردید. اولین سرودهتان چه شعری بود؟
اواسط سال ۷۵ کار را آغاز کردم. نخستین شعرم غزلی بود با این مطلع: تو پایان قشنگ شمع هستی روی دستانم / که روشن میکنی بی مه مرا آنسوی دستانم
با توجه به اینکه شما به عنوان یک شاعر آئینی شناخته شدهاید، تعریفتان از شعر آئینی چیست؟
راستش من در قالبهای کلاسیک و آزاد در حوزههای مضمونی مختلف از شعر کودک و نوجوان گرفته تا شعر اجتماعی و آزاد آثاری دارم. اما شعرهای مذهبیام هم یک علاقهمندی شخصی بودهاند. من بر این باورم که در شعر آیینی واقعاً راه زیادی پیش رو دارم و بهواقع خودم را شاگرد در این سلوک شیرین میدانم. شعر آیینی سرودن هم از اسمش آشکار است که به شعرهایی اطلاق میشود که شاعر با تمرکز بر مفاهیم ارزشی که در دین و مکتب اندیشهایاش وجود دارد، دست به آفرینش زیبا شناسانه آن در حیات شعر میزند. با تأملی در تاریخ فرهنگ و ادب میتوان به این رسید که خیلی از شاعران و
شعر آئینی از چه زمانی آغازشده است؟ در ایران از چه زمانی این شعر پا گرفته است؟
قدمت، تولد و خاستگاه شعر آیینی به درازنای تاریخ حق و باطل و رویارویی آن برمیگردد. از زمانی که حّب به پیامبر و اهلبیت و بیان ایدئولوژی مکتبی بهعنوان رسالت اندیشهای شاعران ولایی به شمار آمد. نمونههای صدر اسلام آن حسّان، کمیت، فرزدق و دعبل و نمونههای ایرانی آن فردوسی، سعدی، سنایی، اوحدی مراغهای؛ عطار نیشابوری، خاقانی و... تا به کمی نزدیکتر به معاصر ما همچون شهریار، علی معلم دامغانی، مرتضی حیدری آل کثیر، سید حمید برقعی، حسنا محمد زاده و... میرسد.
در مورد وضعیت فعلی شعر آئینی در کشور هم توضیح بفرمایید و به آسیبهای آن اشاره فرمایید.
خوشبختانه جریان شعر آیینی در کشور به مدد توجهات خاص مسیری رو به رشد را در پیشگرفته است. آسیبهایی که این بخش را میتواند تهدید کند، کمی مطالعه٬ بسنده کردن شاعران به اندوختههای کلامی و زبانی و فکری خودشان است که شاهد شعرهایی صرفاً فرم مند، توصیفی و فاقد اندیشه هستیم. نکته بعدی تقلید و کپی فرم و مضامین است که تهدیدگر دیگری ست. در عرصه شعر آیینی عدم موضع شاعر به عنوان یک اندیشمند، آسیب دیگر است. به نظر شعر آیینی امروز باید ازنظر مواجهه با رویدادهای ارزشی انسانی و فطری بشر دارای موضع باشد. شعری که از بطن دردها و آرمانهای مکتبی امت اسلامی فارغ از نژاد و قومیت و مرز بربیاید. چرا که سیره پیامبران و ائمه ما اینگونه بوده است. شاعر آیینی امروز نمیتواند در برابر فریاد مظلومین جهان سکوت کند، بلکه با شمشیر کلمه میتوان به روشنگری ذهن تاریک ستمگران رفت.
شاعر آئینی باید چه منابعی را مطالعه کند؟ چه پیشنهادی برای شاعران جوان این رشته دارید
شعر آیینی امروز وامدار اندیشه شاعران محب اهلبیت دیروز و با تکیه بر باورمندی بنا شده است. در هر شهر و دیاری شاعران محب ولایت همواره وجود داشتهاند. چهرههایی که از محتشم
بیشتر درباره کدامیک از ائمه شعر سرودهاید؟ چرا؟
درباره پیامبر اکرم حضرت محمد (ص)، حضرت زهرا (س)، حضرت علی (ع)، حضرت رقیه (س)، حضرت زینب (س)، امام حسین (ع)، حضرت معصومه (ع)، حضرت رضا (ع)، حضرت مهدی (عج ...) حضرت امام موسی کاظم (ع) امام صادق (ع) و...خب شعر سرودن به حس شاعر بستگی دارد. دلیل خاصی ندارد که چرا اول به این قسم از خانواده اهلبیت (ع) پرداختهام.
در مورد شعر آئینی کودکان توضیح بفرمایید. چه ویژگیهایی دارد؟
شعر آیینی کودک اولین ویژگیاش سادگی و روانی زبانی است. ازنظر مضمون هم باید در دایره درکی کودک بگنجد. در شعر آیینی کودک بخشی از دریافتها را هم باید به عهده کودک گذاشت تا انگیزه مطالعه در آن مورد را پیدا کند و باور خود را درباره امامان و دین خود تکمیل کنند. شعر در واقعه ابزار هنری باید باشد که در قالب زیبا شناسانه مفهومی ارزشمند مثل شجاعت شهامت ایثار ایمان صبوری و... را در ظرف شعر به مخاطب کودک متناسب بافهم او ارائه میدهد.
فکر میکنید شعر آئینی تا چه میزان بر روی نسل جوان اثرگذار است؟
مسلماً شعر واژ جمله شعر آیینی میتواند این ظرفیت را در خود گسترش دهد که ازنظر اعتقادی و فرهنگی تأثیر بگذارد. بهعنوانمثال همین شعر منم باید برو سرم باید بره که برای شهدای مدافع حرم سروده شده را بخوانید ببینید که ازلحاظ تاثیرچقدر خونها را برای دفاع از حرم حضرت زینب (س) به جوشوخروش علیه حرامیان وامیدارد.
تاکنون چند جلد کتاب شعر منتشر کردهاید؟ چند جلد آن شعر آئینی است؟ کمی توضیح بفرمائید.
۱۸ جلد کتاب چاپ کردم که ۸ جلد آن مفاهیم آیینی، آموزههای قرآنی و روایت اهلبیت در حوزه کودکان است. سقای کوچک، باران سیاه، گنجشک صبح، آتل متل ستاره، با بد منشین و... است.