سرویس معرفت/ بعد از رسانه‌ای شدن بودجه اختصاص یافته به حوزه‌های علمیه و افراد مرتبط با حوزه، بحث‌های مختلفی در این‌باره در فضای رسانه مطرح شد. برخی از ریخت و پاش‌های حوزه گفتند و برخی از تفاوت حوزه علمیه در زمان طاغوت و حکومت اسلامی سخن به میان آوردند. در همین رابطه به سراغ یکی از اساتید حوزه رفتیم و سوالاتی در این مورد از ایشان کردیم. حجت‌الاسلام‌ محمدباقر معرفت، فرزند آیت‌الله معرفت و استاد حوزه علمیه قم، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رضوی، پیرامون این بودجه‌ها به نکات قابل‌توجهی اشاره کرد. ایشان گفت: حوزه از آنِ مردم است و تأمین حوزه به‌ مثابه‌ تأمین معیشت مردم است. مشروح مصاحبه به شرح زیر است.

آیا اعتراضات در رابطه با بودجه بالا و بی‌حساب حوزه‌های علمیه را صحیح می‌دانید؟
در فضای آزاد هر کس حق اعتراض دارد. همه می‌توانند به‌ تناسب فهم و درک خود از مسائل پیرامون، نقد و نظر خود را ارائه کنند؛ بخصوص اگر این مسائل به‌ نوعی با اعتقادات آن‌ها ارتباط مستقیم داشته باشد. عدالت و توزیع عادلانه منابع و بیت‌المال، از اولیات مذهب تشیع است و تنها، اختصاص به مذهب شیعه هم ندارد بلکه امری عقلایی است. پس هیچ‌ یک از ما چه روحانی باشیم و چه در قشر دیگر، نباید از اعتراض به بودجه‌ اختصاص‌ یافته به حوزه‌های علمیه و مؤسسات پیرامون، ناراحت شویم و انفعالی برخورد کنیم.
اما اینجا یک نکته مغفول واقع‌ شده است و آن اینکه گاهی بودجه به خود حوزه اختصاص داده می‌شود و گاهی به مؤسسات و پژوهشگاه‌های پیرامون حوزه؛ اعتراض به قسم اول هیچ موردی ندارد چرا که حوزه برای خود مردم است. مگر می‌شود مردم ایران را بدون حوزه علمیه تصور کرد؟ هرگز. مردم ایران و حوزه دو عضو یک ملت نیستند؛ بلکه یک عضو هستند. تفکیک بین آن دو قابل‌ تصور نیست؛ چه برسد که تصدیق کنیم. پسر من، پسر شما، پسر او، پسر ما و دیگران، همگی وقف حوزه هستند. شما می‌توانید بین فرزند و پدر و مادر، جدایی ببینید؟ هرگز. پس آنچه از بودجه‌ دولتی به حوزه‌ علمیه قم (به ماهیت حوزه‌ی علمیه) اختصاص داده می‌شود، اشکالی در آن نیست بلکه عین صواب و ثواب است. جامعة المصطفی(صلی الله علیه و آله) العالمیه، هم در همین حکم است. پولی که از بیت‌المال به جامعة المصطفی(صلی الله علیه و آله) العالمیه، تزریق می‌شود به‌ حق است و باید تزریق شود چرا که تنها مکانی است که حاضر است برای طلاب شیعه‌ دیگر کشورها که از حوزه، محروم هستند پول خرج کند و این هزینه، باعث گسترش تشیع است.
اما بودجه اختصاصی مؤسسات و پژوهشگاه‌های که پیرامون حوزه علمیه قم هستند چون اسم فرد خاص روی آن موسسه و پژوهشگاه است قابل‌ قبول نیست. حوزه علمیه، متکفل حوزه است و بودجه باید به حوزه داده شود و حوزه به‌ تناسب، باید زیر مجموعه‌هایی داشته باشد. اینکه فلان آقا موسسه بر پا کرده است، باید بودجه‌ آن را هم خودش، تأمین کند. چرا باید بیت‌المال، متکفل موسسه او باشد؟ این چیزی است که مردم نمی‌توانند درک کنند؛ و در ضمن این مشکل حل‌ شدنی نیست مگر بودجه این مؤسسات و پژوهشگاه‌ها، به‌طور کامل قطع شود.

با توجه به استقلال تاریخی نهاد روحانیت شیعه، آیا اخذ بودجه از دولت را صحیح می‌دانید؟
هیچ‌گاه حوزه‌های علمیه در حکومت‌های شیعه به‌ طور کامل مستقل نبودند؛ چراکه هر حکومت شیعه که در ایران ظهور کرد، برای اینکه زمینه‌های فکری و عقیدتی را مستحکم کند، به حوزه‌های علمیه می‌پرداختند؛ حتی همین محمدرضاشاه هم به حوزه علمیه نظر داشت یا کاری که علامه مجلسی اعلی‌الله‌مقامه کردند آیا بدون کمک حکومت شاهان صفوی امکان داشت؟ هرگز. پس خواهشاً، شعار ندهیم و به حل مشکلات حوزه‌های علمیه بپردازیم.

چرا متولیان حوزه نسبت به شفاف‌سازی بودجه‌های دریافتی تلاشی نکرده و گزارشی به مردم نمی‌دهند؟
متولیان حوزه‌های علمیه هم مانند بقیه‌ سازمان‌ها و نهادهایی که بودجه می‌گیرند باید شفاف‌سازی کنند و اگر از نظر امنیتی مشکلی نداشته باشند، باید این شفاف‌سازی رسانه‌ای هم بشود.