گفتوگوي خبرگزاري رضوي با حجتالاسلام مظفری میانجی؛
تعهد به امامت و ولایت رمز سعادت است/ نماز باران امام رضا(ع) رمز موفقیت ایمان در برابر ادعا بود
حضور امام رضا علیهالسلام که به دستور مامون در توس نه تنها به کمرنگ شدن نقش امامت در جامعه کمک نکرد بلکه روز به روز بر گرایش مردم به آیین تشییع و محبت به اهل بیت علیهمالسلام دامن زد. بیتردید نقش امام رضا علیهالسلام در ترویج آیین تشییع و محبت مردم ایران به خاندان عصمت و طهارت بسیار حائز اهمیت است. حجتالاسلام والمسلمین سهراب مظفری میانجی کارشناس دینی و استاد حوزه در این گفتگو به دلایل استقبال و رویکرد مردم ایران به امام رضا علیهالسلام پرداخته است.
حجتالاسلام سهراب مظفری میانجی کارشناس دینی و نماینده حضرات آیات شبیری زنجانی و علوی گرگانی با اشاره به تاثیرگذاری امام رضا علیهالسلام در گرایش مردم ایران به آیین تشییع، گفت: خط سیر و حرکت امام رضا علیهالسلام از مدینه منوره به سمت ایران در تاریخ به صورت کاملا مشخصی گزارش شده است. امام(ع) از شیراز به قم مشرف شده و در نهایت وارد نیشابور میشوند. در آن زمان در نیشابور جمعیت زیادی از اهل تسنن زندگی میکردند اما استقبال شایان توجهی از امام رضا علیهالسلام صورت گرفت. عملکرد منفی بنی عباس منجر به افزایش گرایش مردم به ولایت و امامت شد. حاکمانی که قرآن و روایتها را به نفع خود بهرهبرداری میکردند و برخی از مردم دنیاطلب نیز از آنها حمایت میکردند اوضاع را به گونهای تغییر داده بودند که مردم منتظر مشاهده چهره واقعی از اسلام ناب محمدی بودند.
اين استاد حوزه افزود: توقف امام رضا علیهالسلام در نیشابور، محل خیر و برکت زیادی برای مردم آن شهر شد. حدیث سلسلهالذهب از امام رضا علیهالسلام که مردم را به توجه در کلمه لااله الا الله فرا میخواند از جمله برکاتی است که مردم نیشابور و هزاران قلم به دست آن را به جان و دلشان سپردند. امام(ع) در کنار اهتمام به آموزش آموزههای اسلامی در فرصت به دست آمده در جمع کثیری از مردم و محبین و شیعیانی که برای دیدار آن حضرت آمده بودند آنها را به شروطی تذکر میدهند که پذیرفتن امامت و ولایت و خود ایشان که جزء یکی از آن شروط است از اولویتهای اصلی آن است. تاکید بر پذیرفتن ولایت علی بن ابیطالب و فرزندان معصومش از مواردی است که امام در آن جمع به صراحت بر آن اشاره کردند.
تعهد به امامت و ولایت رمز سعادت است
وی با تاکید بر اینکه در موضوع بیتوجهی به امامت و ولایت، خداوند رخصتی به بندگان نمیدهد، خاطرنشان كرد: اینکه امام رضا علیهالسلام برای امامت شروطی قائل میشود، نشاندهنده تاکید آن حضرت بر اهمیت موضوع امامت و ولایتمداری در سعادت دین و آخرت بشر است. خداوند متعال برای عمل به برخی احکامش به بندگان رخصت داده است؛ به عنوان مثال در خصوص بانوان در دوره خاصی از ماه نماز و روزه بر آنها واجب نیست و روزه را میتوانند در سایر ایام سال قضا کنند. یا در خصوص جهاد، خداوند متعال وظیفه جهاد را از کهنسالان، کودکان، زنان و بیماران برداشته است؛ درباره حج نیز اینگونه است. حج بر کسانی که از استطاعت مالی مناسبی برخوردارند واجب است اما تنها واجبی که بیتوجهی و گذشتن از آن به هیچ وجه بر انسان پذیرفتنی نیست موضوع تعهد به ولایت و امامت است چراکه پذیرش امامت و تعهد به اطاعت و بودن در مسیر امامت و همراهی و حمایت از امام از اوجب واجبات است.
اخلاق، علم و رفتار امام رضا(ع) عامل گرایش به آیین تشییع بود
حجتالاسلام مظفری میانجی با اشاره به عدم توفیق مامون در بیاعتبار کردن امام رضا علیهالسلام در بین مردم، تصریح كرد: حضور امام رضا علیهالسلام در توس، منبع خیرات و برکات بیشماری برای جامعه ایرانی شد به نحوی که گرایش جامعه ایرانی به آیین تشییع را به شدت افزایش داد. متاسفانه مبلغین ما در این باره کوتاهی کردند و خیرات و برکات حضور امام رضا علیهالسلام را تبیین نکردند. مامون هیچگاه امام رضا علیهالسلام را برای ولایتعهدی به توس فرا نخواند؛ وی با حیله نیرنگ در صدد بود که حکومتش را به واسطه ولایتعهدی امام رضا علیهالسلام مقدس کند؛ به گونهای که به مردم نشان دهد که فرزند رسول خدا(ص) ولیعهد حکومت ماست پس ما بر حق و مشروع هستیم.
وي افزود: با استقرار امام(ع) و مشاهده برکات حضور ایشان، مامون که از تداوم محبت و توجه به امام رضا علیهالسلام و از سست شدن ارکان حکومتش در هراس بود در صدد برگزاری مناظرههایی بود تا به اصلاح عرف امام را از دیدهها بیاندازد و جایگاه امام رضا علیهالسلام را تضعیف کرده و به قولی امام رضا(ع) را گوشهگیر کند. با توجه به اینکه مامون در علم منقول بسیار تبحر داشت و بسیاری از دانشمندان آن روز بغداد را مغلوب کرده بود و مباحثههای بسیاری را پشت سر گذاشته بود، از دانشمندان تمام ادیان دعوت کرد تا در جلسهای با امام رضا(ع) به بحث و مناظره بنشینند.
به گفته اين استاد حوزه، به گواهی تاریخ، مامون به برگزاری یک جلسه مناظره اکتفا نکرد بلکه زمینه چندین مناظره را با امام رضا علیهالسلام فراهم کرد. بیشک علم الهی امام رضا علیهالسلام باعث شکست دادن تمام اندیشمندان و دانشمندان حاضر در آن مجالس شد. اخلاق، رفتار و عمل امام رضا علیهالسلام موجب ترغیب و تشویق آحاد مختلف جامعه در گرایش به سمت تشیع و خود امام(ع) شد. مناظره امام با ابوغره یکی از مسیحیان و از دوستان نزدیک اسقف اعظم آن روز و مناظره با فردی که منکر وجود خدای یکتا بود و مناظره با یونس بن عبدالرحمان از جمله مباحثی است که در تاریخ به آن اشاره شده است.
حجتالاسلام مظفری میانجی خاطرنشان كرد: یقینا امام(ع) با سایر علما و دانشمندان تفاوت داشت و آن هم تقوی و علم الهی بود که بر قلب ایشان جاری شده بود. امام رضا علیهالسلام بدون کمترین مکثی به تمام سوالها پاسخ میدادند بدون اینکه برای پاسخگویی بخواهند به مرجعی مراجعه کنند. پاسخهای شفاف و بسیار علمی و منطقی امام رضا علیهالسلام در مباحثهها، شگفتی همه را برانگیخته کرده بود به نحوی که بسیاری از القابی که به امام رضا علیهالسلام داده شده، ماحصل حضور ایشان در توس و در میان مردم ایران زمین است.
وي افزود: «عالم آل محمد» لقبی است که مامون به امام رضا علیهالسلام داده است. مامون بیتوجه به آنکه علم امام الهی است در صدد بود تا با این عنوان به مردم القا کند که امام رضا علیهالسلام دانشمند بنی هاشم است و عالم این طایفه است نه اینکه علم او الهی و برگرفته از سرچشمه پایانناپذیر الهی باشد. هنگامی که مامون با تبحر وآگاهی و اشراف امام(ع) در همه علوم مواجه شد، لقب «عالم آل محمد» را به امام داد. معصومین هم بر بسیاری از القاب امام رضا علیهالسلام صحه گذاشتهاند که از آن میان میتوان به لقب رأفت و رضا بودن امام اشاره کرد. القاب وکنیهای که یک معصوم به معصوم دیگر میدهد به هیچ وجه تشریفاتی نیست و بیانگر نکات وجودی آن معصوم است که توام با حق و حقیقت است. علم، اخلاق، ایمان، راضی بودن به مقدرات خداوند متعال، همه و همه بیانگر شخصیت متفاوت امام(ع) از سایرین است. تمایز شخصیتی امام رضا علیهالسلام از دیگر نقاط روشنی همانند چراغی پیش پاي گمشدگان وادی سرگردانی است که به واسطه تشعشع آن نور به راه بازگردند.
نماز باران امام رضا(ع) رمز موفقیت ایمان در برابر ادعا بود
به گفته اين كارشناس ديني، در تاریخ آمده است روزی امام رضا(ع) وارد حمام شدند، فردی که در حال استحمام بود امام(ع) را نشناخت و از ایشان خواست که پشتش را کیسه بکشد که امام(ع) هم با رضایت کامل وی را کمک کرد. یکی از همراهان امام(ع) با دیدن این صحنه خواستند به فرد درخواستکننده از امام(ع) بگويند که آیا میدانی از چه کسی چنین درخواستی کردهای؟ امام(ع) همراهش را مورد عتاب قرار داد که خودم مایل به کمک به ایشان هستم؛ چرا که وی برادر دینی ماست.
حجتالاسلام مظفری میانجی با بيان اينكه رأفت و مهربانی امام رضا(ع) زبانزد خاص و عام شده بود بنابراین دسته دسته از مردم به آیین تشیع روی آوردند، گفت: دعا و نماز باران امام رضا علیهالسلام که منجر به بارش رحمت الهی شد جایگاه معنوی و الهی امام رضا علیهالسلام را به شدت افزایش داد، علیرغم اینکه مامون در صدد بود که جایگاه امام(ع) را تخریب کند. همه منجمان بر این موضوع تاکید کرده بودند که قطع به یقین باران نمیآید؛ مامون نیز بنا به اطمینان به پیشبینیها بر آن شد تا امام(ع) را از چشم مردم بیاندازد اما برآورده شدن دعای امام(ع) نزد خداوند یکتا موهبتی بود که موجب گرایش آحاد جامعه به امام(ع) شد.
با فرودستان بر روی زمین غذا میخورد
وي در پايان اين گفتوگو به سبك زندگي امام رضا(ع) اشاره كرد و گفت: امام رضا علیهالسلام پیوسته در محل کار و در منزل با قاطبه مردم ملاقات داشتند بلکه فراتر از آن از هر فرصتی برای ملاقات با مردم استفاده میکردند، بالاخص به افراد بیبضاعت جامعه بسیار بها میدادند و با آنها بر روی زمین غذا میخوردند و دعوت آنها را میپذیرفتند. عدم تکبر امام(ع) با فرودستان و مردم جامعه که دقیقا خلاف رفتار سایر حکام بود و بین مردم به لحاظ غنی و فقیر تفاوتی قائل نمیشد بلکه امام محبت ویژهای به پابرهنگان و مستضعفان داشتند.
وي خاطرنشان كرد: امام رضا علیهالسلام به عنوان یک معصوم به مردم ایران نشان داد که قبل از هر گونه ادعایی باید به آنچه میگویی عامل باشی و همین عامل به عمل بودن امام منجر به گرایش مردم به آیین تشییع شد. روزی برادر امام رضا علیهالسلام در مسجد به مردم فخر میفروخت که من پسر موسی بن جعفر و از فرزندان رسول خدایم و ما بهشتی هستیم، در این لحظه امام رضا(ع) به وی عتاب کرد و فرمود: هرگز چنین نیست بهشت یا دوزخ هر کس در گروه اعمالش است، حضرت در این جمله عامل به عمل بودن و قرار داشتن در صراط مستقیم و انجام کار خیر را مورد سوال قرار داده و بر آن تاکید داشتند.