آگاه شدن به جایگاه معصوم راهکار مبارزه با خرافات زیارت است

گروه زیارت- میلاد شکری: زیارت ارتباط زنده با زنده است. یعنی زائر درمقابل امامی عرض ادب می کند که زنده , حی و حاضر است بنابراین رعایت ادب درگفتار و کلام و توجه به بهره مندی کامل از امام معصوم بسیار حائز اهمیت است. بی شک ورود خرافات درزیارت مانع برقراری ارتباط صحیح با معصوم شده وآثار وفواید زیارت را محدود می کند. حجت الاسلام دکتر عباس نصیری فرد رئیس مجمع تبیین وترویج تمدن نوین اسلامی در گفتگوی پیش رو اصلی ترین دلایل ترویج خرافات در زیارت و تاثیرات آن بر اصل زیارت کامل و راهکارهای مبارزه با آن را تشریح نموده است.
رئیس مجمع تبیین و ترویج تمدن نوین اسلامی در تعریف زیارت گفت: زیارت به معنای رسیدن  و حاضر شدن در محضر امام معصوم است. در واقع زیارت راهی برای  وصل شدن به انسان های کامل و برقراری ارتباط  و بهره گیری از فیوضات، توجهات وعنایات ائمه معصومین علیهم السلام است که براساس اعتقاداتمامان ازحضرات معصومین به ما خواهد رسید.یقینا این ارتباط هر چقدر خالصانه وسالم ترباشد؛ یعنی به دور از خرافات وپیراستگی های  دیگر باشد بهره بیشتری از زیارت نصیب زائر می شود.  براین اساس می توان گفت یکی از آسیب های بزرگ زیارت خرافات است.
              خرافات مانع جلب عنایت امام می شود
وی تاثیر خرافه را در زیارت اینگونه معنا کرد: خرافات به رفتارهایی اطلاق می شود که ریشه و مبنای عقلی ومنطقی ندارد اما مورد توجه مردم قرار میگیرد خصوصا مردم عوام، لذا خرافات مانع وصول وجلب عنایت امام معصوم می شود و اجازه کسب عنایات ویژه از امام معصوم را به  ما نمی دهد به این دلیل که خرافات در زیارت بین انسان و امام معصوم  قرارمی گیرد وبه جای اینکه زائر به حقیقت وجودی زیارت ومعرفت به امام مشغول شود به مسائل پیش پا افتاده ای توجه می کند که خرافات در زیارت عنوان می شوند.
حجت الاسلام  دکترعباس نصیری فرد با بیان اینکه عتبه بوسی های بدون معرفت  ودخیل بستن مظاهر خرافات است خاطر نشان شد: بسیاری از موارد برخی عنوان می کنند زیارت جامعی نداشته اند ؛ زیارتی که روح تشنه آنها را سیراب کنند ؛ بنحوی که در زیارت انجام شده نتوانسته اند از فیوضات بیشتر بهره مند شوند, درپاسخ این دسته باید گفت هنگامی که خرافه وارد زیارت می شود و عتبه بوسی ها با خرافات عجین می شود آن   خرافات مانع برقراری  ارتباط درست دراصل زیارت می شود. زیارت یک رابطه سالم و قلبی بین انسان وامام معصوم علیه السلام است، این رابطه اگر سالم نباشد وبا خرافات آمیخته شود طبیعتا زائر از آثار زیارت بهره مند نمی شود. قفل بستن؛گره زدن پارچه به دربها و ضریح مطهر ائمه همگی در زمره خرافات به شمار می روند.بی تردیدی این رفتارها هیچ کمکی به مطلوب بودن و فیض بردن در زیارت نمی کند، درواقع ما در زیارت معصوم با انسان زنده درارتباط هستیم؛ همانگونه که در زیارتنامه امام رضا علیه السلام می خوانیم (اشهدانک تسمع کلامی وترد سلامی) یعنی شهادت می دهم که کلام مرا میشنوی وسلام مرا پاسخ می دهی باید بدانیم که با یک انسان والامقام حاضر در حال برقراری ارتباط هستیم،لذا این سوال مطرح می شود اگر این ارتباط زنده است چرا این ارتباط  به برخی از خرافات آمیخته شود؟ وبه سمت برخی از رفتارها ومسائل جاهلانه  سوق داده شود که زائر به آثار کامل زیارت و جایگاه ومقام معصوم دست نیابد؟
      آگاه شدن به جایگاه معصوم راهکار مبارزه با خرافات است
رئیس مجمع تبیین و ترویج تمدن نوین اسلامی راهکار مبارزه با خرافات را اینگونه تبیین نمود: تنها راه مبارزه با خرافات آگاه کردن مردم از جایگاه ومقام معصوم است , یعنی اگر مردم بدانند که امام زنده وحاضر است دیگر نیازی به قفل وگره زدن پارچه نمی بینند, برهمین اساس است که ما برای بهره گیری بهتر از زیارت باید دل را متوجه امام کنیم وقتی به زیارت ائمه یا خانه کعبه می رود( شاعر می گوید به کعبه گفتم تو از خاکی من از خاک چرا من باید  دورت بگردم؟ جواب آمد تو با پا آمدی باید بگردی برو با دل بیا تا من بگردم) باید به اصل وجودی حضرت توجه کنیم. زیارت  توجه قلبی و دلی است که نباید به بعضی از رفتارهایی آمیخته شود که  منطق واستدلالی پشت آن وجود ندارد و حتی این رفتارها از ناحیه خود امام معصومین مورد پسند واقع نمی شود در احوالات بزرگان آمده است که نوع ادب و توجه آنها به امام معصوم به دلیل شناخت از امام معصوم است.علت اینکه ما  در زیارت ائمه دچار خرافه می شویم به دلیل عدم واقف بودن ما به موضوع جایگاه وشان امام معصوم  است.
وی دراین باره افزود: دراحوالات مرحوم آیت الله طبرسی از علمای بزرگ شیعه آمده ایشان هیچ گاه هنگام خواب پایشان را به سمت حرم امام رضا علیه السلام دراز نمی کردند، اهتمام به ادب در برابر امام رضا علیه السلام نشان از عالم بودن این مرد خدا نسبت به جایگاه ومقام حضرت امام است.یا در احوالات آیت الله بهجت آمده که ایشان هر زمان وارد حرم امام رضا علیه السلام می شدند از قسمت پایین پای ضریح مقدس امام وارد می شدند وهیچ گاه از بالا سر وارد نمی شدند، مجموعه این رفتارها بیانگر معرفت این بزرگان به جایگاه ومقام امام معصوم است.با واقف شدن به حقیقت وجودی امام یقینا رفتارهای خرافی از بین میرود ، براین اساس بزرگترین اسیب زیارت خرافات به شمار می رود .خرافات ریشه در جهل دارد لذا هر سخن ورفتاری که جهالت را گسترش می دهد باعث گسترش خرافات هم می شود.
                 منبری ها به اشاعه خرافات دامن نزنند
وی درخصوص شبهه افکنی ودامن زدن برخی از روحانیون و مداحان به خرافات در زیارت افزود: یکی از گروه ها وافرادی که می توانند با رواج خرافات مبارزه کنند علما واندیشمندان دینی و وعاظ هستند در حالی که متاسفانه برخی از منبری ها ووعاظ و مداحان خود باعث گسترش  زمینه خرافات در مردم  می شوند؛ آنها با تبیین رفتارهای جاهلانه در منابر و مداحی ها به آن دامن زده ویا آن را به نوعی تایید می کنند. مثلا منبری یا واعظ به جای توسل جستن به روایات وآیات قرآنی از خواب برای مستمع می گوید در حالی که خواب حجیت ندارد ، هنگامی که در بالای منبر از خواب استفاده می کنیم یعنی برای برقراری ارتباط با امام معصوم به خواب متوسل می شویم و در شناخت معرفت امام معصوم برای مردم خواب نما شویم طبیعتا مردم به سمت خرافه گرایی سوق داده می شوند لذا جهل مردم دراین مسائل بیشتر می شود.
                   دخیل بستن مورد تایید ائمه نیست
 دکتر نصیری فرد ادامه داد: شجاعت مبارزه با خرافات وجهالت راه برون رفت از این مساله است. یقینا باید با برخی باورهای غلطی که از دیگران ونیاکان  به مارسیده مبارزه کرد.  دخیل بستن با ریسمان در حرم امام رضا چه معنایی دارد؟ اعتکاف و بیتوته در حرم مطلوب است چرا که بزرگان دینی ما در حرم معصومین بیتوته می کردند و درآنجا دعا خوانده و توسل می جستند در حالی که بستن بیمار به پنجره فولاد یک رفتار خرافاتی است و یقینا مورد تایید ائمه معصومین  نیست.درزمانی که حکومت در دست امیرالمومنین علیه السلام بود ایشان سوار بر شتری در کوفه در حال حرکت بودند و مردم پشت سرایشان شتر امام را تبرک می کردند؛ مروان بن حکم و ولید بن عقبه شاهد این رفتار مردم بودند, ولید بن عقبه با مشاهده این صحنه خطاب به مروان گفت که توسل مردم به شتر علی علیه السلام مانع از رسیدن بنی امیه به خلافت خواهد شد، مروان که مردی سالوس بود در جواب ولید بن عقبه گفت تا زمانی که مردم از خود علی غافل اند وبه شتر علی تبرک می جویند بدان که این مردم را به راحتی می توان فریب داد چرا که آنها جاهل هستند. لذا برخی رفتارها در زیارات ائمه معصومین بیانگر فراموشی خود امام وتوجه به دخیل بستن به پنجره فولاد است.
             بحرانهای روحی عامل رواج خرافات است
این کارشناسی حوزه دینی عوامل ایجاد خرافات در انسانها در حین زیارت را اینگونه توصیف نمود:  خرافات همواره در بحران های روحی وروانی به وجود می آید، برخی از افراد آگاهی های علمی واندیشه ای برای خروج از بحران های روحی ندارند بنابراین بیشتر از رفتارهای حسی استفاده می کنند اگر این افراد معرفت خود را با مطالعه وتحقیق به امام معصوم افزایش دهند ونسبت به جایگاه امام کسب آگاهی کنند رفتارهای حسی از خود نشان نمی دهند, یعنی برای رسیدن به داخل حرم سینه خیز نمی روند بلکه با اذن دخول خدمت امام می رسند. یقینا برخی از رفتارهایی که امروزه توسط جوانها مد شده مورد توجه حضرات معصومین علیهم السلام نیست چرا که بیانگر عدم توجه به جایگاه واقعی معصوم است. برای ورود به محضر امام به جای سینه خیز رفتن باید از ملائک ,انبیای الهی ووارثین انبیای الهی اجازه دخول گرفته شود یقینا زمانی که انسان به جایگاه شناخت امام معصوم علیه السلام برسد هرگز به خرافه متوسل نمی شود چرا که افرادی وارد حوزه خرافه می شوند که شناختی از معصوم ندارند.
                خرافات سنتی ومدرن آسیب زاست
وی در پایان با دسته بندی خرافات به سنتی ومدرن تصریح نمود: امروزه دو نوع خرافات در زیارتهای ائمه معصوم مشاهده می شود, خرافات مدرن وسنتی . خرافات مدرن که دخیل بستن وسینه خیز رفتن است وخرافه مدرن عدم زیارت از نزدیک است مثلا فرد ضرورتی در رفتن به حرم امام معصوم نمی بیند و معتقد است که از راه دور با سلام می توان به محضر امام عرض ادب کرد در حالی که هر دو تفکر اشتباه است. بی شک برای رسیدن به  فیوضات وکمالات امام معصوم باید به مقوله زیارت صحیح و در حضور امام توجه شود چرا که زیارت وصول به انسانهای کامل والهی که همانا ائمه معصومین علیهم السلام هستند به شمار می رود.