۰
تاریخ انتشار
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۰۴
شاعر برجسته آیینی در"نشست ادبی ارادت" مطرح کرد؛

تحولات تاریخی و اجتماعی موجب شکل گیری سبک های شعری می شوند

محدثه داوودی- سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، نشست ادبی ارادت که سه شنبه هر هفته به همت معاونت فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع) در سالن نشست های این بنیاد برگزار می گردد، این هفته میزبان یک شاعر برجسته آیینی به نام محسن قاسمی(غریب) بود. وی ضمن ابراز خرسندی از حضورش در این مراسم، برگزاری نشست ادبی تخصصی با یک سبک ادب مشخص را از اتفاقات بسیار خوب و کم نظیر در کشور دانست.
از موضوعات مهم این جلسه ادبیِ آموزش محور پرداختن به "سبک هندی" بود و در همین رابطه قاسمی گفت: برخی بر این باورند که "سبک هندی" از رودکی آغاز گردیده و در اشعار وی و همچنین شاهنامه فردوسی، نظامی گنجوی و آثار خاقانی رد پای این اثر دیده می شود. از سوی دیگر برخی نیز قائل به این هستند که  سبک هندی از خاقانی شروع شده است. به طور کلی در رابطه با پیدایش این سبک یا مکتب گفته های زیادی وجود دارد. اما نکته مهم تر این است که بسیاری از مسائل اجتماعی و سیاسی و تحولات یک جامعه هستند که موجب می شود یک سبک برای اندیشمندان و هنرمندان شکل بگیرد.  
وی افزود: مثلا سبک عراقی به دلیلی اجتماعی شکل گرفت؛ سبک خراسانی موجود درون مایه شاد و برون گرایی دارد و شاید به دلیل وجود حکومت های قدرتمند در آن زمانه است. اما با حمله مغول و سرخوردگی ایرانی ها باعث شد سبک عراقی شکل بگیرد. به آن دوره فطرت یا دوره ای که شاعران درون گرا شدند می گویند. شاعران در مضامین شعری به این روی آوردند که همه چیز دست قضا و قدر است.
اما در سبک هندی دوباره یک حکومت قدرتمند روی کار آمده بود. اگرچه به شاعران بها داده نمی شد. مثلا محتشم کاشانی برای دریافت صله، اشعاری را سرود و به دربار تقدیم کرد اما
از سوی دربار دعوت به سرودن شعر معروفش در مدح عاشورا که همان "باز این چه شورشست" شد. علاوه بر این، بی توجهی دربار به شاعران باعث شد شعرا به سمت هندوستان و دربار عثمانی و همین طور هجرتی به سمت گورکانیان داشته باشند که موجب شکل گیری سبک هندی شد.
وی در رابطه با اصول فنی و همچنین درباره اسلوب معادلات و معادلات تمثیلی در سبک هندی گفت: در سبک عراقی معشوق همچون هیولای وحشتناکی است که فقط خود عاشق آن را دوست دارد، درحالی که در سبک هندی این معشوق به شکل رئال بیان می شود و حتی صور خیال آن هم خیلی ساده است.
این شاعر برجسته آیینی در نقد سبک هندی و عیوبی که موجب افول این سبک شد توضیح داد: شاعران سبک هندی عیوبی دارند که قابل دفاع نیست. مقوله ای به نام فصاحت و بلاغت که باید شعر بر اساس آن شکل بگیرد، در سبک هندی چندان منظور نمی شود اما ازطرفی هم به لحاظ زیبایی شناسی می توان آن را کمال سبک عراقی و خراسانی دانست.
وی اضافه کرد: نکته دیگر این که در سبک هندی سلامت زبان رعایت نمی شد، اگرچه کشف مضمون به راحتی در آن شکل میگیرد. زبان در شعر موثر است؛ در این دوره زبان شعر از دربار به مردم کوچه و بازار منتقل شد، از زبان فاخر و علمایی جدا شد تاجایی که تخلص هر شاعر پیشه وی شد.
وی با بیان اینکه در شعر به مضمون سازی و مضمون پردازی باید به صورت ویژه توجه شود، گفت: به کار بردن مضامین نو در شعر ناخوداگاه شعر را در قالب سبک هندی تعریف می کند، چراکه فضای شعر و نگاه به آن جدید است و شاعر می‌بایست مصرع اول را با مضمونی تازه بیان كند تا مطلبش جدید و برای مخاطب جذاب باشد.
قاسمی در تعریف اسلوب معادله گفت: اسلوب معادله یکی از آرایه‌های ادبی است
که اساس آن برگرفته از آرایه تمثیل است و شاعر موضوع و مثالش را به طور جداگانه‌ای در یک مصراع مستقل قرار دهد  به گونه ای که امکان جابه‌جایی دو مصراع بدون برهم ریختن استقلال دستوری دو مصراع وجود داشته باشد و اکثرا از پدید های طبیعی و حسی در این نوع آرایه استفاده می شود به عنوان مثال در اشعار صائب از پدیده های طبیعی مانند سیل، زلزله و آتش و ... بسیار استفاده شده است و شاعر در این سبک به دنبال مضمون سازی از هر چیزی در عالم طبیعت یا ذهن استفاده می‌كنند.
این شاعر برجسته در ادامه با بیان اینکه قاعده ای در این نوع آرایه ی ادبی وجود ندارد که مصراع اول و دوم جا به جا نشود، اظهارکرد: معمولا مصراع اول به صورت شعاری مطرح و مصراع دوم بدون اضافه کردن حرف ربط و ارکان تشبیه آغاز می شود و در این جا به جایی معنای ابیات تغییری نمی کند همچنین مقصود از تمثیل، آوردن مثال و شاهدی رایج و مشهور است برای تایید حرف خود در یک بیت دیگر.
وی با اشاره به اینکه باید چگونه مضمون یابی در سبک هندی را بیاموزیم، بیان کرد: در فضای مضمون سازی باید نوآوری داشته باشیم در غیر این صورت مجبور هستیم در فضاهای معنوی اشعاری بسرایم که مبتذل شده و قبلا به کرات از آن مضامین استفاده شده است شاعران باید به جهان بینی برسند که مانند حافظ و سعدی مضامین جدید در اشعار خود استفاده کنند به بیان دیگر خلاق باشند وگرنه آثار آنان در کتابخانه ها خاک می خورد.
قاسمی ادامه داد: اوج مضمون سازی در سبک هندی اتفاق می افتد. قالب شعر در سبك هندی به صورت «تك بیت» است كه شكل غزل دارد و به این صورت در یك بیت كامل می‌شود اما زمانی که این ابیات در کنار یکدیگر قرار گیرند قالب
غزل می‌سازند.
این شاعر برجسته با اشاره به اینکه شعر در هر فضایی که سروده شود نیازمند فضا سازی است، خاطر نشان کرد: اگر مضامین شعر تکراری باشد برای مخاطب جذابیتی ندارد بنابراین باید از مضامینی استفاده شود که شعر ارزش ادبی بسیاری پیدا کند.

شعر آیینی محدود به شعر ولایی نمی شود
وی در ادامه سخنانش به اشعار آیینی در سبک های ادبی پرداخت و تصریح کرد: شعر ولایی قسمتی از شعر آیینی است و شعر آیینی محدود به شعر ولایی نمی شود حتی شعرهایی در مورد کودکان کار، فقر و ... سروده شود نیز شعرآیینی محسوب می شود و فقط نباید در شعر آیینی از جنگ خیبر و عاشورا سخن گفت.
قاسمی در ادامه با بیان اینکه علاوه بر مضمون سازی پردازش مضمون هم اهمیت دارد، بیان کرد: مضمون سازی و پردازش آن به صورت دو مورد مجزا در شعر باید استفاده شود، خاطرنشان کرد: اگرپردازش شاعری در شعر نو باشد حتی اگر مضامین آن شعر اقتباس از شاعر دیگر باشد شاعری که مضمون پردازی نو انجام داده می تواند صاحب آن سبک شود البته باید به این نکته توجه کرد در صورتی این امرجایز است که مضمون اقتباسی را به اوج رساند.
وی ادامه داد: حافط اشعار دیگر شاعران را به اوج می رساند و صاحب سبک آن می شد و به عبارت دیگر انقلابی در واژگان پدید می آورد. اگر شاعری بتواند مضامین گذشتگان یا معاصرین را به روز کند صاحب سبک می شود اما اگر نتواند این کار را به درستی انجام دهد سرقت ادبی رخ داده است.
این شاعر آیینی با بیان اینکه شعر های آیینی بیشتر تجلیلی است و تحلیلی نیست، گفت: شعر باید رو به پیشرفت و زمینه ساز شعر های شاعران دیگر باشد به همین دلیل مضمون پردازی در این زمینه از اهمیت خاصی برخوردار است.

 
https://www.razavi.news/vdccixqi.2bq4s8laa2.html
razavi.news/vdccixqi.2bq4s8laa2.html
کد مطلب ۲۸۰۱۲
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما